Με το παρόν άρθρο θα ήθελα να διατυπώσω τις απόψεις μου σχετικά με την κατεύθυνση που η διδασκαλία των οικονομικών στο Ελληνικό Γυμνάσιο – Λύκειο πρέπει να πάρει. Αφορμή, για αυτό το κείμενο αποτελούν οι επικείμενες εκλογές στην Ένωση Οικονομολόγων Εκπαιδευτικών, στις οποίες και δεν θα διεκδικήσω οποιοδήποτε αξίωμα στο Κεντρικό Δ.Σ. παρά μόνο αυτό του απλού μέλους γιατί η ενασχόληση μου με τη Διεύθυνση του περιοδικού ΞΕΝΟΦΩΝ δε μου αφήνει περιθώρια ανάληψης νέων ευθυνών.
Είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι η οικονομική επιστήμη είναι υποβαθμισμένη στο επίσημο πρόγραμμα σπουδών. Συγκεκριμένα, το μάθημα των οικονομικών είναι το μόνο πανελλαδικά εξεταζόμενο μάθημα που εμφανίζεται ξαφνικά στη Γ λυκείου χωρίς να έχει παρουσία σε προηγούμενες τάξεις. Το γεγονός αυτό δείχνει και στον πιο καλοπροαίρετο πολίτη, το μέγεθος της δύναμης των κλαδικών συμφερόντων που κυριαρχούν διαχρονικά στην Ελληνική εκπαίδευση.
Κατά την γνώμη μου, εάν θέλουμε η οικονομική εκπαίδευση να αναβαθμιστεί στην χώρα μας, πρέπει να συμβούν τα εξής:
1) Το μάθημα των οικονομικών πρέπει να αντιμετωπίζεται ισότιμα από την πολιτεία. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να εισαχθεί και στη Β Λυκείου, όπως συμβαίνει και με τα υπόλοιπα πανελλαδικά εξεταζόμενα μαθήματα.
2) Να εισαχθεί το πολλαπλό βιβλίο προκειμένου να απαλλαγεί το μάθημα από την αποστήθιση και ταυτόχρονα οι μαθητές και οι καθηγητές τους να έχουν πρόσβαση σε περισσότερο εκπαιδευτικό υλικό.
3) Η τράπεζα θεμάτων είναι ένας θεσμός με πολλαπλά ωφέλη γιατί βοηθά τον εκπαιδευτικό και τους μαθητές να μην εστιάζουν προς κατευθύνσεις που βρίσκονται εκτός της φιλοσοφίας του μαθήματος. Αυτό προφανώς προϋποθέτει ότι την ευθύνη για την κατάρτιση των θεμάτων πρέπει να αναλάβουν επιστήμονες με υψηλό επίπεδο σπουδών, εξειδίκευση, πολυετή και διεθνή εμπειρία.
4) Το πανελλαδικά εξεταζόμενο μάθημα που φέρει τον τίτλο "Οικονομία" πρέπει να μετανομαστεί σε «Οικονομικά» κατά το διεθνή όρο “Economics”. Ο όρος "οικονομία" περικλείει πολλές αφηρημένες έννοιες και δεν είναι επιστημονικό αντικείμενο. Η οικονομική επιστήμη δεν είναι «πολιτική παιδεία», έχει συγκεκριμένη μεθοδολογία.
5) Εάν πραγματικά θέλουμε να αναπτυχθεί η οικονομική συνείδηση των μαθητών, αυτό μπορούμε να το πετύχουμε κυρίως στις μικρές τάξεις που ο χαρακτήρας των παιδιών είναι υπό διαμόρφωση. Το μάθημα της οικιακής οικονομίας περιέχει εξαιρετικά στοιχεία «βιώσιμης ανάπτυξης», οικογενειακού προϋπολογισμού και ορθολογικής διαχείρισης, καθώς και χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης, στα οποία και πρέπει ως οικονομολόγοι να εστιάσουμε στην Α Γυμνασίου αλλά και στην Β γυμνασίου μέσω των εργαστηρίων δεξιοτήτων. Στο σημείο αυτό να υπενθυμίσω ότι το πρώην Τμήμα Οικιακής Οικονομίας του Χαροκοπείου έχει μετονομαστεί σε Τμήμα Οικονομίας & Βιώσιμης Ανάπτυξης.
6) Η εκπαίδευση στην επιχειρηματικότητα είναι η πλέον ενδεδειγμένη και σύγχρονη – κατά την άποψή μου - προσέγγιση επαγγελματικού προσανατολισμού. Εάν θέλουμε οι νέοι μας να μην θεωρούν ως την απόλυτη επαγγελματική επιτυχία τη πρόσληψη στο δημόσιο, όπως έκανε δηλαδή η γενιά μας, τότε θα πρέπει να τους βοηθήσουμε να πιστέψουν στις καινοτόμες ιδέες τους και να τους δείξουμε τον δρόμο να τις υλοποιήσουν. Με τον τρόπο αυτό θα ενισχυθεί στην χώρα η καινοτομία, οι ικανότητες επικοινωνίας, συνεργασίας, ηγεσίας και κοινωνικής υπευθυνότητας. Μόνο έτσι θα βελτιώσουμε την ποιότητα όχι μόνο των μελλοντικών επιχειρηματιών αλλά και του εργατικού δυναμικού, αφού θα δημιουργήσουμε νέους που θα συνδυάζουν ταυτόχρονα γνώσεις, δεξιότητες και επιχειρηματικό ήθος.
7) Οι σπουδές στην Οικονομία και τη Διοίκηση δημιουργούν αποφοίτους με διαφορετικές εξειδικεύσεις. Ενδεικτικά αναφέρω πως ένας απόφοιτος του Τμήματος Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας είναι ιδιαίτερα καταρτισμένος στην Πληροφορική. Ένας απόφοιτος του Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων ή Μάρκετινγκ ή Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης, είναι ιδιαίτερα καταρτισμένος σε επιστήμες όπως η κοινωνιολογία, η πολιτική επιστήμη και η ψυχολογία. Από την άλλη, ένας απόφοιτος του Τμήματος Οικονομικής Επιστήμης ή Στατιστικής και Χρηματοοικονομικής ή Ασφαλιστικής είναι ιδιαίτερα καταρτισμένος στην επιστήμη των μαθηματικών. Συνεπώς, πράγματι έχει ουσιαστική αξία να γίνει ένας εσωτερικός διαχωρισμός του κλάδου ΠΕ80 των οικονομολόγων σε διάφορες υποκατηγορίες με διαφορετικές αναθέσεις.
8) Σε ότι αφορά τις πανελλαδικές εξετάσεις, πρέπει να θεσπιστούν διαφανή κριτήρια για τους οικονομολόγους - εκπαιδευτικούς που θα συμμετέχουν στην Κεντρική Επιτροπή Εξετάσεων. Τα τραγελαφικά λάθη που έχουν δει το φως της δημοσιότητα δείχνει το μέγεθος του προβλήματος και εκθέτει όσους απρεπώς υποτιμούν τα πτυχία άλλων κλάδων.
Τα παραπάνω βέβαια αποτελούν μία ιδεατή πραγματικότητα, γιατί στην Ελλάδα τα προγράμματα σπουδών καταρτίζονται από τους πολιτικούς και όχι από ανεξάρτητες εκπαιδευτικές αρχές υψηλού επιστημονικού κύρους. Το γεγονός αυτό, δεν αφήνει περιθώρια για οποιαδήποτε αισιοδοξία σε ότι αφορά την (οικονομική) παιδεία των νέων Ελλήνων. Η Ένωση Οικονομολόγων Εκπαιδευτικών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (ΕΟΕΔΕ) είναι αλήθεια ότι δε μπορεί να επηρεάσει σε σημαντικό βαθμό τις εξελίξεις στην Εκπαίδευση. Μπορεί όμως με την ανάδειξη στο Δ.Σ. ανθρώπων με υψηλή επιστημονική κατάρτιση και όραμα, να καταστεί ένας Σύλλογος με υψηλό επιστημονικό κύρος που δε θα μπορούν στο μέλλον να αγνοούν όσοι θα ασκούν εκπαιδευτική πολιτική.