Aris Notis's blog
Στο παρόν άρθρο θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε σε ένα κρίσιμο ερώτημα που αφορά την ποιότητα αλλά και το μέλλον της Ελληνικής εκπαίδευσης. "Ποια η χρησιμότητα της ύπαρξης επίσημου σχολικού εγχειριδίου στο Λύκειο";
Για να απαντήσουμε στο παραπάνω ερώτημα, αρχικά θα πρέπει να διερευνήσουμε τα εξής:
Κάθε πότε ανανεώνονται τα σχολικά εγχειρίδια; Η απάντηση είναι μετά από δεκαετίες. Οι συχνές αλλαγές Υπουργών Παιδείας και η έλλειψη συνέχειας του κράτους, οδηγεί σε αδράνεια και αναβλητικότητα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο κλάδος των οικονομολόγων. Όσο και εάν ακούγεται παράδοξο, στα 46 μου έτη διδάσκω στους μαθητές το ίδιο βιβλίο οικονομικών που δίδασκα όταν ξεκίνησα να ασχολούμαι με την εκπαίδευση στα 22 μου έτη!
Με ποια κριτήρια επιλέγονται οι συγγραφικές ομάδες; Είναι βέβαιο το Υπουργείο Παιδείας ότι η εκάστοτε σύνθεση Καθηγητών και Εκπαιδευτικών που έχουν αναλάβει την συγγραφή ενός σχολικού εγχειριδίου είναι η πλέον ιδανική για το συγκεκριμένο έργο; Αλλά ακόμα και εάν η σύνθεση των συγγραφέων είναι εξαιρετική, γιατί να πρέπει κάθε μαθητής να προσαρμοστεί στον τρόπο σκέψης μίας συγκεκριμένης ομάδας συγγραφέων; Κάθε μαθητής είναι μία διαφορετική προσωπικότητα και αντιλαμβάνεται με διαφορετικό τρόπο την εκάστοτε γνώση. Γιατί να μην έχει επιλογές να επιλέξει εκείνη την συγγραφική ομάδα που τον εκφράζει καλύτερα στον τρόπο σκέψης του;
Το κόστος ανά βιβλίο είναι σε χαμηλό επίπεδο; Μήπως εκτυπώνονται περισσότερα βιβλία από όσα έχει ανάγκη η αγορά; Ο τρόπος φύλαξης και διανομής είναι ο πλέον αποτελεσματικός; Η απάντηση είναι ότι πολλά βιβλία δεν φθάνουν στον μαθητή σε άριστη ποιότητα και ο τρόπος φύλαξης και διανομής δεν είναι ο ιδανικός.
Από τις απαντήσεις στις ανωτέρω ερωτήσεις, υποστηρίζω την άποψη ότι το Ελληνικό Κράτος δεν πρέπει να εμπλέκεται στην έκδοση των σχολικών βιβλίων - όπως δεν έπρεπε να εμπλακεί στην παραγωγή μασκών για τον Covid 19 - αλλά να ορίζει μόνο το πρόγραμμα σπουδών.
Έχοντας εμπειρία από τρία συστήματα εισαγωγής σε Ανώτατα Ιδρύματα, Πανελλαδικές εξετάσεις - International Baccalaureate (ΙΒ) - A levels, είμαι πεπεισμένος ότι το κορυφαίο πλεονέκτημα του ΙΒ είναι ότι οι μαθητές δεν διαθέτουν επίσημο σχολικό εγχειρίδιο. Το IB δίνει στους μαθητές ένα αναλυτικό πρόγραμμα με το περιεχόμενο της εξεταστέας ύλης και ο διδάσκων μπορεί να προτείνει ένα ή και περισσότερα βιβλία που έχουν γραφτεί για το εκάστοτε μάθημα από διακεκριμένες ομάδες συγγραφέων. Ποιο είναι το πλεονέκτημα της παραπάνω λογικής;
Οι μαθητές δεν αποστηθίζουν, αφού η επιστημονική προσέγγιση του κάθε συγγραφέα δεν είναι δυνατό να ταυτιστεί με των άλλων.
Οι μαθητές μαθαίνουν να διαβάζουν, ψάχνοντας πηγές και επιστημονικό υλικό που τους είναι χρήσιμο στην εμβάθυνσή τους.
Οι εκπαιδευτικοί γίνονται καλύτεροι, γιατί οφείλουν να διαβάζουν πολλά και διαφορετικά εγχειρίδια πάνω στην επιστήμη τους αλλά και να εκμεταλλεύονται το πλούσιο επιστημονικό υλικό που υπάρχει στο διαδίκτυο.
Τα βιβλία διαρκώς βελτιώνονται, γιατί αναπτύσσεται ένας ανταγωνισμός μεταξύ των συγγραφέων και των εκδοτικών οίκων.
Το κόστος παραγωγής είναι χαμηλότερο και ο τρόπος διανομής αποτελεσματικός αφού δεν εμπλέκεται καμία γραφειοκρατία αλλά είναι ευθύνη του κάθε εκδοτικού οίκου να λειτουργεί αποτελεσματικά.
Κατανοούμε λοιπόν ότι, οποιαδήποτε αλλαγή και εάν προταθεί από το επίσημο Κράτος, όσο καλοπροαίρετη και εάν είναι, θα πέσει στο κενό όσο υπάρχει ο θεσμός του επίσημου σχολικού εγχειριδίου.
Στην Ελλάδα, όσο συνεχίζουμε να μην προσαρμοζόμαστε στις απαιτήσεις των καιρών, το μόνο που θα καταφέρνουμε είναι να δημιουργούμε παχύσαρκους νέους που ταυτίζουν εσφαλμένα την επιτυχία στην επαγγελματική και κοινωνική τους ζωή με την συλλογή πτυχίων.
Άρης Νότης
Comments