Αξιολόγηση (μόνο για τους άλλους)
Πολύς λόγος γίνεται πρόσφατα για την (σωστή) απόφαση του Υπουργείου Παιδείας να αξιολογήσει το έργο των εκπαιδευτικών μονάδων και των εκπαιδευτικών. Κανείς δημιουργικός εκπαιδευτικός δεν έχει καμία αντίρρηση σε αυτό, αν και όταν ασχολείσαι με την εκπαίδευση τότε απλά μπαίνεις στην αίθουσα και προσφέρεις απλόχερα ότι μπορείς να δώσεις χωρίς να σε ενδιαφέρει κάποιο αντάλλαγμα.
Θα ήταν όμως χρήσιμο η πολιτεία να μας δώσει πειστικές απαντήσεις σε κάποια κρίσιμα ερωτήματα. Με τι κριτήρια αξιολόγησης επιλέγει το Υπουργείο Παιδείας τους εκπαιδευτικούς που λειτουργούν ως Σύμβουλοι, συμμετέχουν σε εκπαιδευτικές Επιτροπές, καταρτίζουν προγράμματα σπουδών, γράφουν τα σχολικά βιβλία, προτείνουν αλλαγές στα μαθήματα που οι μαθητές διδάσκονται ή βάζουν θέματα στις Πανελλαδικές εξετάσεις;
Η απάντηση είναι ότι δυστυχώς η Ελληνική πολιτεία διαχρονικά ασκεί εκπαιδευτική πολιτική με όρους πολιτικούς και όχι εκπαιδευτικούς, αποφεύγει να αξιολογεί αλλά προτιμά συνήθως να επιλέγει κάθε φορά τους "αρεστούς" και όχι τους "άριστους". Έτσι ασκείται διαχρονικά η (εκπαιδευτική) πολιτική στην Ελλάδα και για τον λόγο αυτό η "αξιολόγηση" δεν πείθει κανέναν, ούτε εκπαιδευτικό, ούτε πολίτη.
Εάν λοιπόν πραγματικά θέλει το Υπουργείο Παιδείας να πείσει για τα ειλικρινά του θέλγητρα ότι επιθυμεί να βελτιώσει το επίπεδο της παρεχόμενης εκπαίδευσης, ας ξεκινήσει το ίδιο να δίνει το καλό παράδειγμα εφαρμόζοντας αξιοκρατικά κριτήρια σε κάθε του διαδικασία. Ας εκμεταλλευθεί την ευκαιρία του ψηφιακού μετασχηματισμού του κράτους ξεκινώντας με κάτι απλό. Να επιλέξει για παράδειγμα φέτος τους εκπαιδευτικούς που θα βάλουν τα θέματα στις πανελλαδικές εξετάσεις με διαφανή αξιολόγηση των προσόντων τους. Τι ποιο απλό από το να δημιουργήσει μία ηλεκτρονική πλατφόρμα και να ζητά από τους εκπαιδευτικούς που επιθυμούν να θέσουν θέματα στις τελικές εξετάσεις να δηλώσουν συμμετοχή αρκεί να πληρούν κάποιες προϋποθέσεις που το Υπουργείο θα θέσει. Για παράδειγμα:
Συγκεκριμένα έτη προϋπηρεσίας και διδασκαλίας του μαθήματος (π.χ. 15 έτη)
Μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών που να έχει συνάφεια με το αντικείμενο
Δημοσιεύσεις
Διακρίσεις, κτλ.
Με αυτόν τον τρόπο η πολιτεία θα πείσει ότι η αξιολόγηση που επιθυμεί δεν είναι προσχηματική αλλά πράγματι επιθυμεί περισσότερη διαφάνεια και ανέλιξη των εκπαιδευτικών που παράγουν υψηλό επιστημονικό έργο. Είμαι βέβαιος όμως ότι καμία πολιτική ηγεσία δεν επιθυμεί να απωλέσει το πλεονέκτημα της εξουσίας να ανταμείψει τα δικά της παιδιά και συνεπώς και αυτή η προσπάθεια "αξιολόγησης" θα πέσει στο κενό. Γιατί η "αξιολόγηση" για να είναι αξιόπιστη πρέπει να ξεκινά από την κορυφή και στη συνέχεια να διαπερνά τα υπόλοιπα στρώματα.
Μέχρι αυτό να συμβεί, απλά θα προετοιμάζουμε τα παιδιά μας για να σπουδάσουν στο εξωτερικό με την ελπίδα να τους προσφέρουμε ένα καλύτερο μέλλον σε κοινωνίες περισσότερο αξιοκρατικές, περισσότερο οργανωμένες, όπου απρόσκοπτα θα μπορούν να σπουδάζουν. Δυστυχώς αυτός είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος σήμερα ένας νέος άνθρωπος να αποκτήσει ένα ισχυρό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην παγκοσμιοποιημένη αγορά εργασίας. Μέχρι τότε, η Ελληνική οικονομία θα συνεχίσει να αιμορραγεί χάνοντας οικονομικούς και ανθρώπινους πόρους μεγάλης αξίας. Ας ελπίσουμε το "τότε" να έρθει πιο γρήγορα από όσο οι περισσότεροι από εμάς το φανταζόμαστε.